زمانهایی هست که رفتار همسر تان بهواقع ناخوشایند است ، بهترین روش برای واکنش نشان دادن به این بستگی دارد که چقدر موضوع مهم است، هر چند وقت یکبار آن رفتار بروز میکند، چقدر ناخوشایند است و آیا موجب آسیب واقعی میشود یا نه. بدیهی است هرچه عادت همسرتان آسیبزاتر باشد و مدام تکرار شود، تغییر آن برای شما مهمتر است.
یادتان باشد که ابتدا مطمئن شوید که وقتی به اعمال همسرتان نگاه میکنید، رفتاری را که دوست ندارید با رفتاری که نادرست یا نامعقول است اشتباه نگیرید.
زمانی که سعی میکنید رفتارهای همسرتان را تحت تأثیر قرار دهید، چندین نوع تغییر وجود دارد که میتوانید آنها را شکل دهید. برای مثال ممکن است بخواهید همسرتان را ترغیب کنید که:
_کاری جدید انجام دهد .کاری که پیش از این انجام نداده است، مثل رفتن به باشگاه ورزشی یا پیادهروی
_کارهایی را که شما دوست دارید بیشتر انجام دهد، مثل تعریف و تمجید از شما؛
_کارهایی را که شما دوست ندارید کمتر انجام دهد، مثل سیگار کشیدن یا غر زدن؛
_ از انجام آنچه متنفرید اجتناب کند، مثل کتک زدن بچهها یا آروغ زدن.
شما بهراحتی میتوانید بدون تفکر به همسرتان واکنش نشان دهید؛ ناراحت، عصبانی، افسرده، متنفر، کینهتوز و سرد شوید. اما خیلی مؤثرتر است که سر در بیاورید چه میخواهید، چه نمیخواهید و اینکه چطور رفتار همسرتان را تغییر دهید.
قبل از اینکه به آنچه همسرتان میگوید یا انجام میدهد واکنش منفی نشان دهید، چهار سؤال وجود دارد که باید از خودتان بپرسید
- آیا موجب آسیب واقعی میشود؟
- آیا این رفتار منفی جزء طبیعت اولیهی او است یا بهطور اتفاقی رخ میدهد؟ ممکن است مواردی وجود داشته باشد که یک بار رخ دهند؛ اما مصیبتبار باشند. پس دانستن تفاوت بین رفتارهای مربوط به موقعیتی بهخصوص و رفتارهایی که جزو خوی و منش فرد هستند، اهمیت دارد.
- هدفم چیست؟ آیا میخواهم ارتباط بهتری داشته باشم؟ میخواهم مطمئن شوم چنین رفتاری دوباره رخ نمیدهد؟ تلافی کنم؟ عصبانیتم را تخلیه کنم؟
- تصویر کلی چیست؟ بهطورکلی مواردی مثبت و منفی در ارتباط وجود دارد؟ این حادثه در کل فرایند ارتباط چقدر اهمیت دارد؟
هم معلم و هم دانش آموز باشید.
به یاد داشته باشید که بیشتر رفتارها آموخته شدهاند و میتوانید آنها را رها کنید. شما و همسرتان از یکدیگر میآموزید و میتوانید به یکدیگر آموزش دهید که چطور عادات قدیمی را تغییر دهید و عاداتی جدید بیاموزید. همیشه مشکلات را از دید دو نفر در نظر داشته باشید. همسرتان عملی انجام میدهد و شما واکنش نشان میدهید.
مشکل دو بخش دارد؛ کنش و واکنش
برای مثال، همسرتان ممکن است حرفی توهینآمیز بزند و شما عصبانی شوید یا به همسرتان بگویید که میخواهید شام را با یکی از دوستان خود بخورید و او حسودی کند یا همسرتان عادت دارد سر قرار ملاقاتها دیر برسد و شما عصبانی شوید. اینکه فقط توقع یا امید داشته باشید که همسرتان تغییر کند یا حتی این را از او بخواهید کافی نیست، بلکه باید بدانید چطور این تغییر را به وجود آورید.
با استفاده از تمریناتی میتوانید تأثیر مخرب رفتار نامطلوب همسرتان را کاهش دهید:
- نگرش خود را دربارهی آن مسئله یا موضوع تغییر دهید؛
- مطمئن شوید که نسبت به مسائل نمادین خیلی جدی و شدید واکنش نشان نمیدهید؛
- خودتان را نسبت به رفتار نامعقولی که آسیب جدی به شما نمیزند، حساسیتزدایی کنید.
- از رفتارهای تلافیجویانهی تأسفآور اجتناب کنید.
چطور می توانید شرایطی را ایجاد کنید که همسرتان کاری را که می خواهید انجام دهد؟!
سه راه اساسی وجود دارد که میتوانید همسرتان را ترغیب کنید رفتار مخرب یا نامعقول خود را متوقف کند:
- درخواست قاطعانه برای تغییر
- نادیده گرفتن رفتار
- تشویق، موافقت یا الگوبرداری از رفتار (ارتباط متناقض)
1-تعریف قاطعیت
قاطعیت یعنی توانایی بازگویی آنچه در ذهن و فکرتان میگذرد و عملکردن بر طبق علاقهی خودتان؛ درحالیکه به حقوق و احساسات دیگران احترام میگذارید. قاطعیت شامل پیشگام بودن در صحبت و برقراری ارتباط، درخواست آنچه میخواهید، بیان احساساتتان، ردِ محترمانهی درخواستها یا دعوتها و مقاومت در برابر بهرهکشی و بدرفتاری است.
همسرانی که سطح بالایی از قاطعیت دارند در قیاس با زوجهایی که فاقد این خصوصیت هستند، اغلب رضایت بیشتری ایجاد میکنند و به دست میآورند، و درد و رنج کمتری دارند.
روانشناسان بین قاطعیت، عدم قاطعیت و پرخاشگری فرق میگذارند. عدم قاطعیت یعنی اینکه شما خواستهها و احساسات خود را ابراز نمیکنید چون یا نمیدانید چطور باید ابراز کنید یا در انجام چنین کاری راحت نیستید
2-نادیده گرفتن
بیشتر عادات نامطلوب از طریق توجهی که از دیگران میگیرید، تقویت میشوند. اگر همسرتان حرفی زد یا کاری کرد که احساسی منفی یا مخرب به شما دست داد، سعی کنید آن را نادیده بگیرید. اگر همسرتان شما را احمق خطاب کرد، میتوانید بهگونهای عمل کنید که انگار آن را نشنیدهاید و توجهی به آن نکنید.
برخی از شیوههای نادیده گرفتن عبارت است از :
سکوت کردن؛ عذرخواهی و رفتن به اتاقی دیگر؛ بیرون رفتن برای قدم زدن؛ تغییر موضوع؛ یا مشغول شدن به فعالیتی دیگر مانند تماشای تلویزیون. وقتی رفتار همسرتان را نادیده میگیرید یا خودتان را از حضورش دور میکنید، لازم است این عمل را بدون هر گونه خشم یا آزردگی انجام دهید.
3-تشویق، موافقت یا الگوبرداری از رفتار (ارتباط متناقض)
پاسخ متناقض واکنشی است که بهطور کامل با واکنشهایی که شما و همسرتان از یکدیگر توقع دارید، فرق دارد. بهجای اینکه بخواهید بازی انجام نشود (قاطعانه) یا بازی نکنید (نادیده گرفتن)، ارتباطی را به کار میبرید که بازی را تغییر میدهد. بهاحتمال زیاد متداولترین پاسخ متناقض این است که با ارتباط نامعقول یا مخرب همسرتان موافقت کنید.